به دلیل گستردگی بیش از حد اتحادیه‌ها که بسیاری از آنها فعالیتی مشابه یکدیگر دارند و این امر موجب موازی‌کاری میان آنها شده، مدتی است اتاق اصناف ایران در جهت چابک‌سازی اتحادیه‌ها، افزایش قدرت، کارآیی، نظم و هماهنگی اتحادیه‌های صنفی طرح ادغام اتحادیه‌ها را دنبال می‌کند تا بتواند از این طریق از بخشی از موازی‌کاری‌ها بکاهد که البته این امر یک ضرورت به شمار می‌رود.

از آنجایی که طرح ادغام مبنای قانونی دارد، در قانون نظام صنفی برای ادغام‌ها چند مبنا تعریف شده که باید براساس آن پیش رفت. در این طرح مقرر است تا اتحادیه‌های همگن که فعالیت مشابه دارند، با یکدیگر ادغام شوند، این موضوع هم ازاین جهت است که در تمامی این سال‌ها به‌مرور زمان و در جریان تشکیل اتحادیه‌ها، بسیاری از آنها که تمایل به استقلال داشتند، اتحادیه جداگانه‌ای اما فعالیتی مشابه، ایجاد کرده‌اند، که این امر باعث تعدد بیش از حد اتحادیه‌ها در چند سال گذشته شد. به‌عنوان نمونه در تهران شاهد ۴ اتحادیه، گوشت گاوی، گوسفندی، ماهی و مرغ هستیم که همه این اتحادیه‌ها می‌توانند یک اتحادیه واحد داشته باشند و این هدفی است که در این طرح دنبال می‌شود. به این ترتیب براساس قانون نظام صنفی، مقرر است در مرحله نخست اتحادیه‌هایی که ادغام آنها راحت‌تر است در دستور کار قرار گیرد و در مرحله بعد، اتحادیه‌هایی که ادغام آنها با مشکلاتی همراه است، پس از رفع مشکلات با یکدیگر ادغام شوند.

اما در این بین برخی از اتحادیه‌ها هم وجود دارند که به اصطلاح غیرهمگن هستند و به دلیل اینکه تعداد اعضای این اتحادیه‌ها به حد نصاب نرسیدند، پس از اصلاح قانون قرار است در مسیر اجرا بایکدیگر ادغام شوند که البته این موضوع نگرانی اصناف از سرنوشت صنف خود و در نهایت مقاومت اعضای اتحادیه‌ها را با خودهمراه کرده است.

اما باید تاکید کنم طرح ادغام اتحادیه‌ها براساس یک ضرورت انجام می‌شود و به نظر می‌رسد ادغام ناهمگن‌ها و تشکیل یک اتحادیه قدرتمند بهتر از ادغام نشدن و داشتن چند اتحادیه ضعیف است که با همین رویکرد این قانون هرچند با تاخیر، هم‌اکنون در حال اجراست.

البته در جریان اجرای این طرح، در شهرهای بزرگ این امکان وجود دارد که مجموعه اتحادیه‌های همگن با هم ادغام شوند، زیرا تعداد واحدهای صنفی به‌اندازه کافی وجود دارد، اما با وجود این، در شهرهای کوچک به علت اینکه تعداد واحدهای صنفی کمتر از حد مجاز است، گاهی مجبور شده‌اند اتحادیه‌های ناهمگن را با هم ادغام کنند و چاره‌ای جز این نیست.

به هرحال همانطور که تاکید شد، اجرای این طرح یک ضرورت است و باید به سرعت انجام شود، هرچند در جریان اجرای طرح ادغام اتحادیه‌ها، گاه برخی موضوع‌ها و موانع باعث به تاخیر افتادن آن می‌شود که از جمله می‌توان به موضوع انتخابات که باعث به تاخیر افتادن فرآیند اجرای این طرح شد، اشاره کرد. البته این احتیاط از آن‌رو بود که تنش‌های غیرصنفی که در حاشیه انتخابات رخ می‌دهد بر ادغام‌ها تاثیر نگذارد. از سوی دیگر، گاهی موانعی به وجود می‌آید که باید به‌طور موردی برطرف کنیم. از این‌رو درحال‌حاضر میزان پیشرفت اجرای این طرح، کمتر از ۱۰ درصد در کل کشور است که به‌مرور زمان سرعت خواهد گرفت. در این میان، مسئولان استانی باید نسبت به اهمیت این طرح توجیه شوند تا همکاری بیشتری کنند. علاوه بر این، افراد ذی‌نفع نیز باید به این آگاهی دست پیدا کنند که داشتن یک اتحادیه قدرتمند و بدون تداخل صنفی، برای فعالان صنفی و مصرف‌کنندگان بسیار بهتر از اتحادیه‌ای ضعیف است.

سیدعلی امانت / رئیس مرکز امور اصناف و بازرگانان ایران

پایگاه خبری گسترش